Redukcja kosztów związanych ze składowaniem towarów, ograniczenie występowania błędów i optymalizacja procesów – to właśnie argumenty przemawiające za automatyzacją magazynów. Czy magazyny zautomatyzowane to przyszłość? Czy inwestycja w taki magazyn zwróci się każdej firmie? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz poniżej.
Co to jest magazyn zautomatyzowany?
Magazyn zautomatyzowany to magazyn, w którym większość operacji realizuje się w sposób automatyczny z użyciem dedykowanych urządzeń i technologii. Rola człowieka w magazynie zautomatyzowanym jest ograniczona – często sprowadza się wyłącznie do monitorowania procesów, bez bezpośredniego zaangażowania w ich realizację.
Automatyzacja magazynu to jeden z istotnych trendów w logistyce, u podstaw którego leży m.in. rozwój branży e-commerce. Jeżeli przyjąć automatyzację jako kryterium klasyfikacji przestrzeni magazynowych, to w pewnym uproszczeniu wyróżnić można: w pełni zautomatyzowane magazyny, magazyny zmechanizowane (w których wykorzystuje się urządzenia, np. podajniki, przenośniki czy wózki systemowe) oraz magazyny tradycyjne (opierające się na pracy człowieka).
Szukasz magazynu na terenie Warszawy lub okolic? Sprawdź aktualnie dostępne magazyny do wynajęcia w Warszawie.
Na czym polega automatyzacja magazynu?
Jak wskazuje sam termin, automatyzacja magazynu sprowadza się do wdrożenia w nim automatycznych urządzeń i zarządzającego nimi systemu informatycznego. Odpowiadają one za obsługę towarów w obrębie magazynu – rola człowieka sprowadza się do nadzoru. To, jak ostatecznie będzie przebiegać automatyzacja magazynu, jest uzależnione od jego projektu – inne rozwiązania stosuje się w magazynach wysokiego składowania, gdzie produkty są przechowywane przez dłuższy czas, a inne w magazynach z towarem szybko rotującym.
Przykład: W magazynach wysokiego składowania powszechnie stosuje się wózki systemowe. Za ich pomocą operatorzy mogą układać palety na wysokich regałach (np. o wysokości 20 metrów). Jednak w magazynie zautomatyzowanym wspomniane wózki zostaną zastąpione układnicami magazynowymi, których pracą będzie zarządzać system informatyczny.
Przykład: Strefa przyjęć w magazynie może zostać zautomatyzowana za pomocą urządzenia, które rozpakuje lub zapakuje naczepę w ciągu zaledwie kilku minut. To pozwala usprawnić proces przyjmowania i wydawania towarów, a także eliminuje konieczność pobierania palet z naczepy samochodu ciężarowego przy pomocy wózka widłowego.
Jakie cele ma automatyzacja magazynu? Wiodącą intencją wprowadzenia do przestrzeni magazynowej rozwiązań w postaci choćby wspomnianych układnic magazynowych jest zwiększenie efektywności prowadzonych operacji – sprawniejsza realizacja zamówień i redukcja błędów. Jednocześnie można też wskazać inne cele automatyzacji magazynu. To przykładowo:
Optymalne wykorzystanie powierzchni magazynowej. Jeżeli wózki systemowe zostają zastąpione układnicami magazynowymi, korytarz roboczy może być węższy – część tej przestrzeni zostanie wykorzystana jako przestrzeń do składowania.
Zmniejszenie kosztów pracy magazynu. Magazyn automatyczny pracuje sprawnie przy ograniczonej liczbie pracowników.
Uniknięcie strat. Automatyzacja ma na celu także wyeliminowanie strat. Maszyny precyzyjnie układają palety czy przesuwają artykuły – trudniej np. o ich przypadkowe upuszczenie. Monitorowany jest również termin ważności produktów.
Jakie obszary pracy w magazynie warto automatyzować?
Chociaż automatyka magazynowa jest sposobem na usprawnienie procesów realizowanych w przestrzeni magazynowej, to trzeba pamiętać, że nie może ona zostać wprowadzona bez planu. Nie każdy obszar pracy trzeba zautomatyzować – niekiedy koszty są niewspółmierne do korzyści, jakie można uzyskać. Właśnie dlatego w pierwszej kolejności należy zidentyfikować te obszary, które rzeczywiście powinny podlegać automatyzacji.
Najczęściej w magazynach automatyzacji poddaje się stanowiska, na których wykonywane są powtarzalne, żmudne lub niebezpieczne czynności. Ponieważ taka praca nie jest postrzegana jako atrakcyjna, to właściciele magazynów często mają problem ze znalezieniem pracowników. Również wszędzie tam, gdzie odbywa się fizyczna obsługa ładunków, zautomatyzowane systemy radzą sobie dobrze – ich wykorzystanie oznacza niższe ryzyko uszkodzenia produktów.
Przeczytaj również: Outsourcing usług magazynowych: kiedy warto się na niego zdecydować?
Magazyn zautomatyzowany – wyposażenie
W klasycznym magazynie wyróżnia się 4 strefy magazynowe – załadunku wraz z rozładunkiem, przyjęć, składowania i kompletacji. Jeżeli plan zakłada przekształcenie magazynu zmechanizowanego w magazyn zautomatyzowany, to pozostaje jeszcze kwestia doboru odpowiedniego wyposażenia. Liczba dostępnych rozwiązań jest duża – automatyzacji mogą zostać poddane operacje w różnych częściach magazynu.
Przykładowe wyposażenie, jakie może znaleźć się w magazynach zautomatyzowanych:
Systemy GTP (Goods-to-Person). Systemy te zakładają wykorzystanie np. automatycznych przenośników i pasów transmisyjnych, których zadaniem jest dostarczenie produktów do pracownika zatrudnionego w strefie kompletacji.
Systemy AS/RS (Automated Storage and Retrieval System). Można je spotkać w magazynach o dużym wolumenie przeładunku, w których miejsce jest ograniczone – brak jest przestrzeni na swobodne przemieszczanie się wózków podnośnikowych.
Autonomiczne, mobilne roboty (AMR – Autonomous mobile robots). Są one wyposażone w zestawy zaawansowanych czujników, dzięki czemu można je stosować w magazynach, w których jednocześnie pracują ludzie.
Zalety i wady magazynu zautomatyzowanego
Automatyka magazynowa to konkretne koszty, a także czas potrzebny choćby na wdrożenie wybranych rozwiązań. Pojawia się zatem pytanie: czy magazyn zautomatyzowany się opłaca? Po stronie zalet automatyzacji wymienić można: zwiększenie wydajności operacji, efektywne wykorzystanie przestrzeni magazynowej oraz eliminację błędów, które często są kosztowne. Jednak to tylko część korzyści.
Magazyn zautomatyzowany – 7 zalet:
- Zwiększenie wydajności operacji. Automatyka magazynowa pozwala wykonywać różne operacje dużo szybciej i jednocześnie precyzyjniej. W konsekwencji praca w magazynie odbywa się w sposób płynny – bez przestojów.
- Efektywne wykorzystanie przestrzeni magazynowej. Magazyn automatyczny najczęściej jest mniejszy niż magazyn zmechanizowany. Ma to związek z optymalnym zagospodarowaniem całej dostępnej przestrzeni.
- Obniżenie kosztów. Chociaż magazyn automatyczny jest droższy niż zmechanizowany, to inwestor może oszczędzać m.in. na podatku od nieruchomości i kosztach energii. Mniejszy magazyn oznacza też niższy czynsz w przypadku najmu.
- Eliminacja błędów. Gdy na magazynie pracują ludzie, łatwo o kosztowne pomyłki. Eliminacja błędów to jedna z zalet magazynu zautomatyzowanego. Brak błędów oznacza też niższe koszty utrzymania przestrzeni magazynowej.
- Redukcja zespołu. Do obsługi magazynu zautomatyzowanego wystarcza mniejsza liczba osób. Jednocześnie właściciel nie ma problemu ze znalezieniem pracowników na stanowiska, na których wykonuje się żmudne czynności.
- Komfort akustyczny. Magazyn automatyczny jest cichszy niż magazyn zmechanizowany. To punkt szczególnie istotny z perspektywy przedsiębiorstw, które dbają o swój wizerunek i chcą uchodzić za organizacje odpowiedzialne społecznie.
- Praca nawet w najtrudniejszych warunkach. Automatyka magazynowa może być zastosowana w magazynach, w których panują trudne warunki. Dobrym przykładem są magazyny-mroźnie.
Chociaż automatyka magazynowa pozwala usprawnić działanie magazynu, to trzeba pamiętać, że niesie ze sobą również pewne wyzwania. Barierą mogą być koszty. Kapitałochłonność wyposażenia magazynu w automatykę magazynową powoduje, że nie zawsze jest to optymalne rozwiązanie – czasem lepiej rozwijać magazyn zmechanizowany.
W przypadku układnic magazynowych konieczne jest trzymanie się standardu palet. Jeżeli palety są uszkodzone lub produkty zostały na nich ułożone niedbale, to dojść może do błędu. Także wszelkie awarie mogą spowodować, że czas realizacji zamówień się wydłuży. To z kolei sprawia, że konieczne jest zatrudnienie specjalistów.
To również może Cię zainteresować: Logistyka magazynowa – na czym polega? Jak efektywnie zarządzać magazynem?
Systemy składowania w magazynach zautomatyzowanych
Podstawowym wyposażeniem każdego magazynu są regały. W magazynach zautomatyzowanych mogą znaleźć się regały z bezpośrednim dostępem do ładunków lub systemy składowania akumulacyjnego. Czym się one różnią?
Regały z bezpośrednim dostępem do ładunków
To rozwiązanie zakłada wykorzystanie już obecnych w magazynie regałów i ciągów komunikacyjnych – wózki systemowe obsługiwane przez operatora zastępowane są automatycznymi układnicami paletowymi. Wdrożenie automatyzacji z wykorzystaniem regałów z bezpośrednim dostępem do ładunku wiąże się z niższym kosztem – inwestor może zaadaptować istniejące wyposażenie magazynu.
Systemy składowania akumulacyjnego
Takie systemy pozwalają na maksymalne zagospodarowanie przestrzeni magazynu – nie trzeba rezerwować miejsca na ciągi komunikacyjne. Ich wadą jest natomiast brak bezpośredniego dostępu do części towaru – ma to związek ze sposobem układania produktów na regałach. Elementem systemu składowania akumulacyjnego są np. regały przepływowe, które zakładają, że przepływ towarów będzie przebiegał zgodnie z zasadą FIFO.
Rodzaje magazynów zautomatyzowanych
Magazyny zautomatyzowane to pojęcie ogólne, którym określa się magazyny bez względu na stopień ich zautomatyzowania. Tymczasem uwzględniając ten parametr (czyli właśnie stopień automatyzacji) można wyróżnić dwa rodzaje magazynów – magazyny półautomatyczne i magazyny zautomatyzowane.
W magazynach półautomatycznych infrastruktura magazynowa składa się z dwóch elementów – są nimi urządzenia magazynowe i system WMS. System WMS zarządza przemieszczaniem towarów w obrębie magazynu – każdy produkt zostaje wprowadzony do systemu w momencie jego przyjęcia i wykreślony, gdy opuści on magazyn. To sprawia, że możliwe jest m.in. stałe monitorowanie stanów magazynowych.
Przykład: Jeżeli w magazynie został wdrożony system WMS, to kompletowanie zamówień jest dużo łatwiejsze – pracownik otrzymuje informację o lokalizacji artykułu. Gdyby pobrał niewłaściwy produkt, nie uda mu się zeskanować jego kodu. W konsekwencji WMS nie tylko prowadzi pracownika do produktu, ale również czuwa, aby nie popełnił on błędu.
W magazynach zautomatyzowanych system WMS jest uzupełniony urządzeniami i rozwiązaniami IT. To sprawia, że udział pracowników w procesach realizowanych w magazynie jest minimalny lub nawet zostaje całkowicie wyeliminowany (mowa o tzw. ciemnych magazynach) – osoby zatrudnione to osoby przeszkolone do nadzorowania systemu i eliminowania jego awarii.
Magazyn automatyczny czy tradycyjny?
Chociaż magazyny automatyczne nie są już wizją przyszłości, to wciąż jest ich niewiele – na rynku działa dużo więcej magazynów tradycyjnych. Różnica między nimi sprowadza się do ich wyposażenia i zakresu obowiązków pracowników – w magazynach automatycznych pracują urządzenia, które nie muszą być obsługiwane przez człowieka. W magazynach tradycyjnych również wykorzystuje się urządzenia (np. wózki widłowe), ale sterują nimi operatorzy.
Co sprawdza się lepiej: magazyn automatyczny czy magazyn tradycyjny? Jak się okazuje, automatyzacja przestrzeni magazynowej nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem. Magazyn tradycyjny będzie wystarczający, gdy:
Firma nie działa na dużą skalę i nie utrzymuje wysokiego poziomu zapasów. W tej sytuacji inwestowanie w rozwiązania, które nie będą pracować przez całą lub większość doby, nie ma uzasadnienia – inwestycja może zwracać się bardzo długo.
Wykorzystywany jest sezonowo. Firmy polegające na sezonowości również nie potrzebują magazynu w pełni zautomatyzowanego.
Konieczna będzie kosztowna przebudowa. Wówczas rozwiązaniem niekoniecznie musi być rezygnacja z planów – alternatywą jest wynajem przestrzeni magazynowej z optymalnymi warunkami dla automatyzacji.
Magazyn automatyczny to z kolei dobre rozwiązanie, gdy:
Zwiększa się liczba zamówień. Automatyzacja pozwala zwiększyć efektywność realizowanych procesów.
Występuje problem z dużą liczbą błędów popełnianych przez pracowników. Taka sytuacja wiąże się nie tylko z niezadowalającą jakością obsługi klientów, ale również kosztami.
Celem jest redukcja kosztów pracy. Dotyczy to zwłaszcza firm, które mają problem z wysoką rotacją pracowników.
W części lub całości magazynu istnieje duże ryzyko wypadków. Automatyzacja pozwala im zapobiegać.
Zaczyna brakować miejsca na składowanie towarów. Wdrożenie automatycznych systemów składowania pozwala na efektywniejsze wykorzystanie już użytkowanej przestrzeni magazynowej.
Automatyzacja magazynów – dla jakich branż?
Z automatyki magazynowej korzystają niemal wszystkie magazyny, chociaż w różnym stopniu. W jakich branżach automatyczne magazyny mają największą rację bytu? Gdzie mogą przynieść najwięcej korzyści w stosunku do kosztów, jakie trzeba ponieść w związku z zakupem wyposażenia? Lista jest długa i otwiera ją branża e-commerce.
Duże sklepy internetowe czy firmy oferujące przedsiębiorcom współpracę w modelu dropshippingu obsługują każdego dnia wiele zamówień. To właśnie skala prowadzonej działalności sprawia, że inwestycje w dedykowane rozwiązania i urządzenia zwracają się szybko – często już po kilku latach. Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku magazynów z branż: spożywczej (zwłaszcza w magazynach głębokiego mrożenia), farmaceutycznej i przemysłowej.
Przeczytaj również: Jak wybrać magazyn do wynajęcia dla branży spożywczej? Kluczowe aspekty i porady
Na pytanie, jakim branżom automatyzacja magazynów opłaca się najbardziej, można też odpowiedzieć inaczej – wskazując, kiedy nie jest ona uzasadniona ekonomicznie. W niektórych firmach inwestycja mogłaby mieć bardzo długi okres zwrotu, a wówczas jest nieopłacalna. Również w magazynach, w których składuje się nieporęczne produkty, automatyzacja nie jest praktyczna.
Magazyny zautomatyzowane coraz bardziej popularne
Automatyzacja magazynów może wydawać się przyszłościowym kierunkiem, gdyż taki krok wiąże się z licznymi korzyściami. Jednocześnie największą przeszkodą może być nastawienie zarówno najemców, jak i wynajmujących oraz sposób, w jaki buduje się magazyny – zwłaszcza w starszych obiektach trzeba poczynić duże inwestycje, aby dostosować przestrzeń do współczesnych wymagań i jednocześnie móc wprowadzić elementy automatyzacji.
W Newmark Polska doskonale rozumiemy wyzwania związane z automatyzacją magazynów. Nasz zespół ekspertów pomoże Państwu znaleźć strategiczne lokalizacje magazynowe oraz powierzchnie, gdzie takie rozwiązania można wprowadzić.
